ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η πάθηση αυτή οφείλεται σε διαταραχή του μεταβολισμού των πουρινών, γεγονός που υποβοηθείται και από συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες. Το ουρικό οξύ ( Φ.Τ 2,5-6 mg%) αυξάνεται στο αίμα με αποτέλεσμα την εναπόθεση κρυστάλλων ουρικού νατρίου κυρίως στις περιφερικές αρθρώσεις γεγονός που προκαλεί κλινικά κρίσεις οξείας αρθρίτιδας. Σε χρονιες περιπτώσεις σχηματίζονται «τοφοι ουρικού οξέως» στα δάχτυλα των ποδιών ή χεριών σον αγκώνα και ενίοτε στα αφτιά. Οι τόφοι αυτοί προβάλλουν κάτω από το δέρμα και έχουν σκληρή σύσταση. Η ουρική αρθρίτιδα είναι σαφώς πιο συχνή στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες (20/1) και κατά περίπου 50% έχει κληρονομικό χαρακτήρα.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Η αιτιολογία της διαταραχής του μεταβολισμού των πουρινών δεν είναι γνωστή. Πιθανόν η αύξηση του ουρικού οξέος στο αίμα να οφείλεται σε αυξημένη παραγωγή ( η διατροφή έχει επίσης σχέση) ή σε ελαττωμένη ικανότητα του οργανισμού να το αποβάλλει με τα ούρα. Η ουρική αρθρίτιδα εντοπίζεται συνήθως στην μετατάρσιο-φαλαγγική άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού( εξου και οι παλαιότερη αναφορά της ως ΠΟΔΑΓΡΑ), και λιγότερο συχνά στις ποδοκνημικές αρθρώσεις στις αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών και των καρπών.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Χαρακτηρίζεται από εντονότατο πόνο που συχνά αρχίζει τη νύχτα, διόγκωση της άρθρωσης, ερυθρότητα και θερμότητα. Τις κρίσεις αυτές ακολουθούν μεσοδιαστήματα ηρεμίας. Συχνά οι κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας ακολουθούν κάποιο τραύμα στις ανωτέρω αναφερόμενες περιοχές. Άλλοτε ένα μεγάλο γεύμα ή οινοποσία ιδίως σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό. Οφείλονται δε, στην καθίζηση κρυστάλλων ουρικού νατρίου στην άρθρωση στην οποία προκαλούν ΟΞΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΥΜΕΝΙΤΙΔΑ. Αν τα φαινόμενα είναι συχνά επαναλαμβανόμενα, τότε οι βαλλόμενες αρθρώσεις εμφανίζουν δευτεροπαθή οστεοαρθρίτιδα.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση γίνεται :
1) από το ιστορικό
2) από την κλινική εικόνα.
3) εργαστηριακό έλεγχο όπου κατά τη διάρκεια της κρίσης η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων ( ΤΚΕ ) είναι αυξημένη ( Φ.Τ από 1 έως 20 mm ), όπως και η CRP ( ΦΤ <5 ), και φυσικά υπάρχει αύξηση της τιμής του ουρικού οξέως (ΦΤ> του 6 mg%)
4) ο ακτινολογικός έλεγχος σε προχωρημένα στάδια δείχνει σημαντικές αλλοιώσεις στις βαλλόμενες αρθρώσεις με χαρακτηριστικές υποχόνδριες κυστικές οστεολύσεις
5) ανεύρεση ουρικών κρυστάλλων στο αρθρικό υγρό είναι αδιάψευστο αποδεικτικό στοιχείο της ουρικής αρθρίτιδας.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Στη θεραπεία διακρίνουμε δύο φάσεις που μπορούν να συνυπάρχουν.
Συγκεκριμένα , αντιφλεγμονώδη αγωγή απαραίτητη στην οξεία φάση και φάρμακο για την καταπολέμηση υψηλού ουρικού οξέος στο αίμα.
Όλα τα γνωστά αντιφλεγμονώδη ( πχ Voltaren 75mgx2 , Movatec 15mgx1, Naprosin 500mgx2, κ.α) είναι ικανά να καταστέλλουν την οξεία φάση. Σημειωτέον, ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης, η άρθρωση που πάσχει χρήζει ακινητοποίησης.
Όσον αφορά στην αντιμέτωπη της υπέρ-ουριχαιμίας , το φάρμακο εκλογής είναι η αλλοπουρινόλη (πχ Zyloric, Zylapour 300mg κλπ). Όπως προανέφερα ο συνδυασμός αντιφλεγμονωδών και αλλοπουρινόλης έχει θεαματικά αποτελέσματα.
Όμως μεγάλη σημασία στην αναστολή της πάθησης παίζει η διατροφή. Άτομα με αυξημένο ουρικό οξύ στο αίμα πρέπει να ακολουθούν δίαιτα χαμηλή σε ΠΟΥΡΙΝΕΣ: είναι τμήματα πρωτεϊνών που μετατρέπονται σε ουρικό οξύ στον οργανισμό. Έτσι είναι σημαντικό να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσιες σε πουρίνες. Εντόσθια, κυνήγι, ξηροί καρποί, θαλασσινά, σαρδέλες, ρέγκα σκουμπρί, αντζούγιες και όλα τα αλμυρά, πατάτες τηγανιτές, ντομάτα, όσπρια, σπανάκι, αρακάς, και δημητριακά ολικής άλεσης , είναι τροφές που αυξάνουν την ποσότητα ουρικού οξέως στο αίμα. Αντίθετα, επιτρέπονται ο γάλα, γιαούρτι, τυρί, παγωτά ( όλα άπαχα), αυγά , ψωμί λευκό, ζυμαρικά, φρούτα, χυμοί, λάδι και ελιές σε λογική ποσότητα, καφές τσάι, ζάχαρη, μέλι , σοκολάτα, κοτόπουλο, κόκκινο κρέας είναι κάποιες από τις τροφές που δύνανται να καταναλώνονται από τους πάσχοντες
ΨΕΥΔΟ-ΟΥΡΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ
Εκτός από την τυπική ουρική αρθρίτιδα, υπάρχει και μία άλλη παραπλήσια πάθηση η οποία λέγεται ψευδό-ουρική αρθρίτιδα, το χαρακτηριστικό αυτής είναι κρίσεις πόνου παραπλήσιες με αυτές της ουρικής αρθρίτιδας που αφορούν όμως τις μεγάλες αρθρώσεις, και όχι όπως στην τυπική ουρική αρθρίτιδα τις αρθρώσεις ποδιών και χεριών. Το αίτιο σε αυτήν την περίπτωση είναι η συσσώρευση κρυστάλλων του πυροφωσφορικού ασβεστίου, με την ανεύρεση των οποίων στο αρθρικό υγρό τίθεται η διάγνωση. Ακτινολογικά σε προχωρημένα στάδια, υπάρχει ασβέστωση των μηνίσκων. Όσον αφορά στη θεραπεία, είναι ανάλογη αυτής της ουρικής αρθρίτιδας.
